Odpowiedzialność: pomiar wzrostu, masy ciała oraz tkanki tłuszczowej
Twoim zadaniem jest zmierzenie wzrostu, wagi oraz procentowej zawartości tkanki tłuszczowej u uczestnika, a następnie zapisanie tych danych w jego karcie.
Procent tkanki tłuszczowej mierzy specjalna waga. Wykorzystuje do tego niewielkie, niewyczuwalne napięcie, mierząc opór tkanek organizmu podczas przepływu prądu. Dla poprawnego pomiaru ważne jest, aby badany stawał na wagę boso (patrz: s. 35). Waga podaje masę ciała (wskaźnik BMI – patrz: s. 35) i procent tkanki tłuszczowej (tabela zawartości tkanki tłuszczowej – patrz: s. 34). Niektóre wagi podają również procent wody w organizmie.
Zadania na stanowisku
1. Przygotuj stanowisko
- Upewnij się, że waga do analizy składu ciała jest czysta i sprawna. Miej pod ręką środek do dezynfekcji i ręczniki papierowe.
- Sprawdź, czy miarka wzrostu (stadiometr) jest poprawnie zamocowana.
2. Przywitaj uczestnika
- Poproś o zdjęcie obuwia i skarpetek. Wyjaśnij krótko: „Na tym stanowisku wykonamy analizę składu ciała. Do poprawnego pomiaru konieczne jest, aby stanąć na wadze bosymi stopami.”
3. Wykonaj pomiary
- Wzrost: Poproś uczestnika o wyprostowaną postawę przy stadiometrze i dokonaj pomiaru wzrostu.
- Waga i tkanka tłuszczowa: Poproś uczestnika o wejście na wagę. Niektóre wagi mają dodatkowy element pozwalający na pomiar równoczesnie z rąk, jeśli jest taka możliwość, wykorzystaj ją. Poczekaj, aż urządzenie zakończy pomiar i wyświetli masę ciała oraz procent tkanki tłuszczowej.
4. Zapisz wyniki
- Czytelnie wpisz wszystkie wyniki (wzrost, masa ciała, % tkanki tłuszczowej) w „Karcie Wyników” uczestnika.
5. Poinformuj i przekaż materiały
- Oddaj uczestnikowi kartę i wręcz mu ulotkę dotyczącą tego stanowiska.
- Powiedz: „Proszę zapoznać się z normami na planszy. Dokładniejszą interpretację wyników przedstawi konsultant na ostatnim stanowisku.”
- Wskaż drogę do kolejnego punktu.
6. Utrzymaj higienę
- Po każdym uczestniku przetrzyj powierzchnię wagi środkiem do dezynfekcji.
Zwróć uwagę! (Dobre praktyki)
- Higiena: Dezynfekcja wagi po każdej osobie to podstawa. Zapewnia to komfort i bezpieczeństwo uczestników.
- Prywatność: Niektórzy mogą czuć się skrępowani, zdejmując buty czy stając na wadze. Bądź taktowny i zapewnij im możliwie komfortowe warunki.
- Nie komentuj wyników: Unikaj stwierdzeń typu „O, wysoka waga” czy „Mało tkanki tłuszczowej”. Twoim zadaniem jest tylko pomiar i zapis. Interpretacją zajmie się konsultant.
- Płynność: Działaj sprawnie, aby nie tworzyć zatorów. To stanowisko zazwyczaj przebiega dość szybko.
Pigułka wiedzy
Badania wykazują, że nadwaga zwiększa ryzyko zapadania na wiele schorzeń, m.in. na choroby
serca, nadciśnienie, pewne rodzaje choroby nowotworowej, cukrzycę, zwyrodnienie stawów.
W jaki sposób można stracić na wadze, by zgubić tkankę tłuszczową, a nie mięśniową?
Drastyczne ograniczenie kalorii powoduje spadek na wadze – odbywa się to jednak kosztem utraty
mięśni, a nie tkanki tłuszczowej. Ponadto stosowanie radykalnych diet nie przynosi trwałych rezul
tatów. Prawidłowa utrata masy ciała polega na zastosowaniu dwóch elementów: zmianie nawyków
żywieniowych oraz rozsądnie dobranych, regularnych ćwiczeniach fizycznych.
Tkanka tłuszczowa a masa ciała
Można mieć właściwą masę ciała i dobrą figurę, a jednocześnie zbyt wiele tkanki tłuszczowej – wów
czas zdrowie takiej osoby może być zagrożone. Przykładowo ktoś, kto ćwiczy każdego dnia, może
ważyć tyle samo, co osoba niećwicząca. Można być szczupłym lub otyłym i posiadać tę samą masę
ciała – w zależności od cech indywidualnych.
Procentowa zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie
| Norma poniżej 30 roku życia | Norma powyżej 30 roku życia | |
| Mężczyźni | 14-20% | 17-23% |
| Kobiety | 17-24% | 20-27% |
Oto trzy proste wskazówki dotyczące utrzymania prawidłowej masy ciała:
- Odżywiaj się prawidłowo
Większość krajów zaleca, aby nie więcej niż 30% dziennego zapotrzebowania na kalorie pochodzi
ło z tłuszczów, z czego nie więcej niż 10% z tłuszczów nasyconych.
Tłuszcze nasycone dokonują największego spustoszenia w naszym organizmie i są najtrudniejsze do
spalenia. Musimy zwracać uwagę na liczbę spożywanych kalorii bez względu na źródło ich pocho
dzenia. Niespalone kalorie odkładają się w organizmie jako tłuszcz.
Piramida żywieniowa jest cennym przewodnikiem w planowaniu menu. W pierwszej kolejności
wybieraj produkty z dolnych pięter piramidy. Zboża, owoce i warzywa zawierają niewielkie ilości tłuszczu, posiadają też treściwe kalorie z dużą zawartością błonnika. Im bardziej będziesz stosował
dietę niskotłuszczową, tym szybciej ujrzysz tego rezultaty. - Ćwicz regularnie
Nawet jeśli ograniczasz tłuszcze w diecie do minimum, nie uda ci się zredukować tkanki tłuszczo
wej bez wykonywania ćwiczeń. Wraz z wiekiem tracimy rocznie 250 g tkanki mięśniowej, zyskujemy natomiast 750 g tkanki tłuszczowej. Jedynie regularne ćwiczenia pozwalają spalić nadmiar kalorii
i tkanki tłuszczowej i budować mięśnie, które są masą właściwą naszego ciała. - Kontroluj masę ciała i tkankę tłuszczową
BIA jest metodą uznawaną przez środowiska medyczne i fachowców do spraw ćwiczeń ruchowych.
Technologia ta została przystosowana do prostej wagi łazienkowej. Kiedy wejdziesz na nią gołymi stopa
mi, przez twój organizm przepłynie prąd o niewielkim napięciu. Na podstawie oporu zostanie obliczona
procentowa zawartość tkanki tłuszczowej. Prąd przepływa znacznie szybciej przez mięśnie niż przez
tkankę tłuszczową. W przeciągu kilku sekund uzyskuje się wartość masy ciała oraz procentową zawartość tkanki tłuszczowej. Niektóre wagi podają również procent wody w organizmie
Uwagi dla organizatora
Dobór i liczba osób
W zależności od ilości wag najlepiej 2-3 osoby.
Jest to dobre stanowisko dla młodszych wolontariuszy.